Dù ở ngay bên cạnh, nhưng lại khó nhận ra
Theo báo cáo của “Chương trình đánh giá di sản văn hóa kiến trúc thời kỳ Mỹ viện trợ Đài Loan” do Bộ Văn hóa thực hiện vào năm 2016, trong thời kỳ Mỹ viện trợ kinh tế cho Đài Loan, tổng cộng có trên 500 công trình kiến thiết hạ tầng phần cứng được xây dựng bằng các hình thức khác nhau như vay tín dụng, sử dụng các nguồn quỹ, với các loại hình kiến trúc khác nhau, chủ yếu gồm hạ tầng cơ sở quân sự, nhà xưởng, tòa nhà văn phòng và kiến trúc trường học với nhiều hình thức phong phú.
Số lượng kiến trúc trong thời Mỹ viện trợ nhiều đến vậy nhưng tại sao lại không gây được sự chú ý của công chúng?
Trước hết, thời kỳ Mỹ viện trợ kinh tế cho Đài Loan chủ yếu cân nhắc tới hiệu quả kinh tế và chức năng khiến cho những công trình kiến trúc thời đó không có sự biểu trưng mỹ thuật rõ nét và đồng nhất.
Nhưng đối với lịch sử kiến trúc của Đài Loan, thời kỳ Mỹ viện trợ có ý nghĩa vô cùng sâu sắc. Nguồn vốn dồi dào mà Mỹ đưa vào đã tạo khá nhiều cơ hội, giúp thế hệ kiến trúc sư đầu tiên của Đài Loan thời bấy giờ có thể phát huy tài năng. Họ vận dụng kiến thức chuyên ngành học được từ phương Tây, không những được truyền cảm hứng bởi tinh thần của chủ nghĩa hiện đại, mà đồng thời cũng chịu ảnh hưởng của Mỹ trong kỹ thuật xây dựng và sử dụng vật liệu, như công nghệ bê tông dự ứng lực và loại vật liệu gạch rỗng.
Hãy tưởng tượng về Đài Loan vào thời đó, chiến tranh vừa kết thúc, vật tư vẫn còn rất thiếu thốn, trên mặt đất trừ những công trình kiến trúc quy mô do người Nhật để lại, những dãy ký túc xá kiểu Nhật được xây bằng vật liệu gỗ hoặc những căn nhà được xây bằng tường gạch hay nhà vách đất kiểu truyền thống. Khi đó, kiểu kiến trúc hiện đại vuông vức ngay ngắn, có ngoại hình gọn ghẽ, thậm chí được tạo hình bằng những đường nét hình học đan xen với nhau đã bất ngờ xuất hiện..., mở ra một trang mới về kiến trúc hiện đại cho Đài Loan.
Sửa sang thành công, tạo sức sống mới cho kiến trúc Câu lạc bộ lính Mỹ, ông Hoàng Kiến Hoa nói đó chính là nhờ: “Thiên thời, địa lợi, nhân hòa”, không dễ dàng gặp được một nơi có ý nghĩa độc đáo như vậy.